Overal windmolentjes?

Gisterenavond bespraken we in de gemeenteraad van Dalfsen het voorstel “kaders duurzame energie eigen opwek”. Kort gezegd stelt de gemeenteraad daarin de kaders vast voor het opwekken van energie rond het eigen erf. Zon op dak, zon op veld en “kleinere” windmolens. Wat ons betreft had deze raadsvergadering een ongelukkige uitkomst waar we nog lang last van gaan hebben. Gisteren is namelijk besloten dat bijna overal in onze gemeente “kleine” windmolens van 25 (!) meter hoog geplaatst kunnen worden. De voorwaarden waaronder zijn vooralsnog onduidelijk. Dit mag het college verder uitwerken. Wel weten we dat er onderzocht gaat worden of dit soort ontwikkelingen in de toekomst zonder ruimtelijke procedure afgedaan kunnen worden. Daarmee staat u als omwonende straks wellicht buitenspel.

Wij voorspellen naar aanleiding van deze kaders een explosie van dit type windmolens in ons buitengebied. Voor veel initiatiefnemers zal de keuze namelijk helder zijn. Een kleine windmolen is relatief makkelijk te realiseren en is daarmee op veel vlakken interessanter dan bijvoorbeeld zon op dak.

Zijn wij dan tegen deze kleine molens? Nee. Maar wel vragen wij om consequent beleid en zuinig ruimtegebruik.

Zuinig zijn op ruimte!
In het landelijk gebied is een strijd om ruimte aan de gang. Landbouw, energie, wonen, natuur en water. Allemaal leggen ze een beslag op onze schaarse ruimte. Stuk voor stuk ook zijn het belangrijke functies die wat ons betreft zo goed als mogelijk met elkaar geïntegreerd moeten worden. Daar liggen volgens ons juist kansen.

Als het om energie gaat is het volgens ons dan ook belangrijk zo spaarzaam als mogelijk met die ruimte om te gaan. U hoort het vast vaker. “Eerst de daken vol en daarna kijken we verder.” Makkelijk gezegd, maar hoe krijgen we dat voor elkaar? En vraagt de energietransitie niet om een veel hoger tempo? En is de energievraag niet veel groter dan waarin we met onze daken kunnen voorzien? Het antwoord daarop is; ja en nee.

Het is nodig dat we vaart maken met de energietransitie maar het is tegelijkertijd nodig dat we iedereen meenemen in het verhaal van de energietransitie. Dat we zuinig zijn op onze schaarse ruimte en zuinig zijn op waarden als natuur en landschap. Dat we de juiste dingen op de juiste plek doen. Alleen dan kan de energietransitie een succes voor iedereen worden.

Consequent handelen essentieel!
Zodra een initiatiefnemer in Dalfsen zich meldt met het plan voor een zonneveld is de eerste reactie uit veel hoeken; kan dat niet op het dak? En zijn de omwonenden wel betrokken bij het plan? En hoe zit het met de verdeling van de lusten en de lasten?

Terechte vragen. Vragen die wij bij elk initiatief belangrijk vinden. Ook bij “kleine” én grote windmolens. Want waarom niet eerst het dak vol? En vervolgens kijken of er nog behoefte is aan een kleine windmolen? Wat ons betreft een hele logische vraag. Een vraag die wij graag als kader hadden meegegeven. Helaas waren alleen PvdA en ChristenUnie overtuigd van deze noodzaak.

Daarmee wordt de door velen geuite roep om eerst de daken vol te leggen in de toekomst een holle kreet. Want die daken komen niet zomaar vol. Niet als er geen prikkels ingebouwd gaan worden om dit te realiseren. Initiatiefnemers zullen altijd de makkelijkste weg kiezen. En dat is begrijpelijk. Het is aan ons als overheid om te sturen waar dat moet. Dat heeft deze gemeenteraad in dit geval nagelaten.

Wij vrezen dat het toestaan van grotere molens dan 20 meter in grote delen van onze gemeente een verrommeld landschap als gevolg gaat hebben. Met als negatief neveneffect afnemend draagvlak voor windenergie. Laten we namelijk even heel helder zijn. D66 betoogde in de zelfde vergadering een maximale ashoogte van 35 meter voor “kleine” windmolens. Dat is qua tiphoogte zo hoog als de Grote Kerk van Dalfsen. Willen we dat overal lukraak in ons landschap terug zien? Wij denken van niet. Windenergie is een waardevol onderdeel van onze energiemix maar dient spaarzaam én effectief ingezet te worden.

Hoe dan wel?
Wij willen zon op dak waar het technisch kan. Is het niet voor eigen gebruik, dan koppelen we daken en hangen ze in een coöperatie. Eigenaren van daken die dit willen maar er om wat voor reden niet uitkomen worden actief ondersteund.

Daarnaast willen we kleine molens toestaan bij boerenerven waar de opbrengst vanuit de zon niet afdoende is om te voorzien in de eigen energievraag. Maar wel in die volgorde.

Om ook het grootste deel van de energievraag in Dalfsen te verduurzamen willen wij op korte termijn één of twee grote clusters met windmolens realiseren. Een aantal grote molens levert namelijk een veelvoud aan energie. Ter illustratie; je hebt zo’n 400 “kleine” windmolens nodig om hetzelfde rendement te behalen als één grote windturbine.

Deze grote molens dienen wat ons betreft coöperatief door onze inwoners ontwikkeld te worden (zie Nieuwleusen Synergie) zodat de opbrengsten direct terugvloeien in onze gemeenschap. Dit mogelijk aangevuld/gecombineerd met enkele zonneparken.

Dat is de energiemix die wij voorstaan voor onze gemeente. Dat is zorgvuldig omgaan met ruimte. Wij blijven ons inzetten voor een snelle én zorgvuldige energietransitie met aandacht voor ons mooie buitengebied.